استفاده از پمپ آب برای تامین فشار آب واحدهای مسکونی، امروزه به امری رایج تبدیل شده است. اما این پمپ ها، گاه با مشکلاتی نظیر داغ شدن بیش از حد مواجه می شوند. گرچه گرم شدن اندک پمپ در حین کارکرد طبیعی است، اما داغ شدن بیش از حد آن، می تواند به نقص فنی و خرابی دستگاه منجر شود. ما در این مقاله به علت داغ شدن پمپ آب خانگی و روش های رایج برای برطرف کردن این مشکل را به شما میگوییم.
علیرغم اینکه سیال پمپاژ شونده (آب) در خنک کاری پمپ نقش دارد، عوامل متعددی می توانند باعث داغ شدن پمپ آب خانگی شوند. در این مقاله، به بررسی 8 علت رایج داغ شدن پمپ آب و راه حل های رفع هر یک می پردازیم.
برای مشاهده و خرید پمپ شناور و پمپ شناور های تک فاز و سه فاز کلیک کنید
علل داغ شدن پمپ آب خانگی:
- نصب نامناسب: نصب پمپ در ارتفاعی بیش از حد مجاز، عدم وجود لرزه گیر، و اتصالات نامناسب، می توانند به داغ شدن پمپ منجر شوند.
- انتخاب پمپ نامناسب: انتخاب پمپ با ظرفیت و قدرت نامناسب برای نیازهای ساختمان، می تواند باعث کارکرد بیش از حد و داغ شدن آن شود.
- مشکلات مربوط به پروانه: گیر کردن اشیاء در پروانه، خوردگی یا شکستگی آن، می تواند باعث نقص در عملکرد پمپ و داغ شدن آن شود.
- مشکلات مربوط به بلبرینگ: فرسودگی، نقص یا عدم روانکاری بلبرینگ ها، می تواند باعث اصطکاک و داغ شدن پمپ شود.
- مشکلات مربوط به موتور: عیوب سیم کشی، نقص در خازن یا اورلود، می تواند به داغ شدن موتور پمپ منجر شود.
- وجود هوا در سیستم: وجود هوا در سیستم لوله کشی، می تواند باعث کاویتاسیون و داغ شدن پمپ شود.
- مسدود شدن لوله ها: مسدود شدن لوله های ورودی یا خروجی پمپ، می تواند جریان آب را مختل کرده و به داغ شدن پمپ منجر شود.
- کیفیت نامناسب پمپ: استفاده از پمپ های تقلبی و بی کیفیت، می تواند به داغ شدن زودهنگام و خرابی پمپ منجر شود.
راه حل های رفع مشکل داغ شدن پمپ آب خانگی:
- بررسی و اصلاح محل نصب پمپ
- انتخاب پمپ مناسب با نیازهای ساختمان
- بررسی و رفع مشکل پروانه
- تعویض یا روانکاری بلبرینگ ها
- بررسی و رفع عیب موتور پمپ
- هواگیری سیستم لوله کشی
- رفع انسداد لوله ها
- استفاده از پمپ های باکیفیت و معتبر
با بررسی و رفع هریک از این عوامل، می توان مشکل داغ شدن پمپ آب را حل کرده و از بروز نقص فنی و خرابی آن جلوگیری کرد.
-
خطر اتصال در مدار پمپ: یکی از علت های داغ شدن پمپ آب خانگی
هنگامی که الکتروموتور پمپ به برق متصل میشود و جریان الکتریکی در آن به جریان میافتد، احتمال اتصال در سیمپیچها به دلایل مختلف وجود دارد. در صورت بروز اتصال کوتاه، مسیر جریان برق کوتاه شده و از مسیری با طول کمتر عبور میکند. این امر منجر به افزایش جریان و در نتیجه داغ شدن و نیمسوز شدن پمپ میشود.
عواقب اتصال در مدار پمپ:
- نیمسوز شدن و داغ شدن پمپ: افزایش جریان در اثر اتصال کوتاه، سیمپیچهای الکتروموتور را بیش از حد گرم میکند و به مرور زمان باعث نیمسوز شدن و خرابی آنها میشود.
- کاهش عمر پمپ: داغ شدن بیش از حد پمپ به عمر آن آسیب میرساند و عمر مفید آن را کوتاه میکند.
- ایجاد خطر آتشسوزی: اتصالی در مدار پمپ میتواند جرقه ایجاد کند و در صورت وجود مواد قابل اشتعال در محیط، خطر آتشسوزی را به وجود آورد.
راهکارهای پیشگیری از اتصال در مدار پمپ:
- استفاده از فیوز یا قطع کننده مدار: نصب فیوز یا قطع کننده مدار مناسب در مدار پمپ میتواند در صورت بروز اتصال کوتاه، جریان برق را قطع کرده و از آسیب به پمپ جلوگیری کند.
- بررسی و عیبیابی دورهای مدار پمپ: بررسی دورهای سیمکشی و اتصالات مدار پمپ توسط یک متخصص برق میتواند از بروز اتصال کوتاه و خطرات ناشی از آن جلوگیری کند.
- استفاده از تجهیزات باکیفیت: استفاده از سیمکشی، اتصالات و تجهیزات باکیفیت در مدار پمپ میتواند احتمال بروز اتصال کوتاه را کاهش دهد.
در صورت بروز اتصال در مدار پمپ:
- فورا پمپ را خاموش کنید: در صورت مشاهده علائمی مانند داغ شدن بیش از حد پمپ، بوی سوختگی یا جرقه، فورا پمپ را خاموش کنید.
- از یک متخصص برق کمک بگیرید: برای رفع اتصالی و تعمیر مدار پمپ، از یک متخصص برق مجرب کمک بگیرید.
علل داغ شدن پمپ آب خانگی:
2. پمپ آب بیکیفیت:
استفاده از پمپهای تقلبی و بیکیفیت که از قطعات داخلی نامرغوب و الکتروموتور با سیمپیچی نامناسب ساخته شدهاند، میتواند منجر به داغ شدن بیش از حد پمپ در حین کار شود.
پمپ آب دست دوم هم یکی دیگر از علت های داغ شدن پمپ آب خانگی:
استفاده از پمپهای آب دست دوم یا استوک که سابقه نقص فنی داشته و قطعات آنها با نمونههای بیکیفیت تعویض شدهاند، نیز میتواند مشکل داغ شدن پمپ را به وجود آورد.
نکات:
- استفاده از پمپهای آب باکیفیت و معتبر از برندهای شناخته شده، از بروز مشکل داغ شدن پمپ جلوگیری میکند.
- قبل از خرید پمپ آب دست دوم، بهطور کامل آن را بررسی کنید و از سالم بودن قطعات و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید.
راه حل:
- در صورت داغ شدن بیش از حد پمپ آب، ابتدا منبع مشکل را پیدا کنید.
- اگر مشکل از پمپ بیکیفیت باشد، آن را با یک پمپ باکیفیت و معتبر تعویض کنید.
- اگر مشکل از پمپ دست دوم باشد، قطعات معیوب را با نمونههای باکیفیت تعویض کنید و یا پمپ را با یک پمپ نو و سالم تعویض کنید.
عواقب داغ شدن پمپ آب خانگی:
- کاهش عمر پمپ
- آسیب به قطعات داخلی پمپ
- افزایش مصرف برق
- نشت آب از پمپ
- خطر آتشسوزی
پیشگیری:
- استفاده از پمپ آب باکیفیت و معتبر
- بررسی دورهای پمپ آب
- سرویس و نگهداری منظم پمپ آب
- تعویض قطعات معیوب در اسرع وقت
3. کشیدن بار اضافی از پمپ آب: از دیگر علل داغ شدن پمپ آب های خانگی
هر پمپ آب، مثل هر موجودی، توان و تحملی دارد که روی پلاک آن نوشته شده است. این توان، با توجه به متراژ و تعداد طبقات ساختمان تعیین میشود. اما چه میشود اگر پمپ، زور بازوی لازم برای به دوش کشیدن بار یک ساختمان را نداشته باشد؟
در این صورت، پمپ بیچاره مجبور میشود فراتر از توانش کار کند، مثل ورزشکاری که وزنهای سنگینتر از توانش را بلند میکند. این کار، پمپ را به دردسر میاندازد و سیمپیچهای الکتروموتور آن را داغ میکند.
راه حل این مشکل، ساده است: باید از پمپی با توان مناسب برای ساختمان استفاده کرد تا پمپ از این رنج طاقتفرسا نجات پیدا کند و به وظیفهاش به درستی عمل کند.
-
نیاز به مخزن ذخیره آب در سیستم پمپاژ خانگی
همانطور که در مقاله “نصب پمپ آب خانگی با مخزن” توضیح داده شد، استفاده از مخزن ذخیره آب در سیستم پمپ آب خانگی، هم از نظر قانونی واجب است و هم مزایای متعددی دارد.
مزایای استفاده از مخزن ذخیره آب:
- جلوگیری از مکش مستقیم آب از لوله آب شهری: با وجود مخزن، پمپ به جای مکش مستقیم آب از لولههای شهری، از آب ذخیرهشده در مخزن استفاده میکند. این امر به حفظ فشار آب در لولههای شهری و جلوگیری از افت فشار آب در سایر واحدها کمک میکند.
- جلوگیری از مشکلات کمبود فشار آب: مخزن ذخیره آب، مانند یک منبع ذخیره عمل میکند و در زمانهایی که مصرف آب زیاد است، از افت فشار آب جلوگیری میکند.
- افزایش طول عمر پمپ: با استفاده از مخزن، پمپ آب به طور مداوم روشن و خاموش نمیشود و در نتیجه، عمر مفید آن افزایش مییابد.
اطلاعات بیشتر: پمپ آب صنعتی چیست
-
محدودیت ویسکوزیته:
هر پمپ برای جابجایی سیالات با ویژگیهای فیزیکی مشخصی طراحی میشود. اگر ویسکوزیته سیال از حدی که در مشخصات فنی پمپ تعیین شده بیشتر باشد، پمپ با بار اضافی روبرو خواهد شد. این افزایش بار، فشار داخلی پمپ را بالا برده و در نهایت منجر به داغ شدن پمپ میشود.
نکات کلیدی:
- هر پمپ برای ویسکوزیته سیال خاصی طراحی شده است.
- ویسکوزیته بیش از حد، بار پمپ را افزایش میدهد.
- افزایش بار پمپ، فشار داخلی را بالا میبرد.
- افزایش فشار داخلی، منجر به داغ شدن پمپ میشود.
راه حل:
- برای سیالات با ویسکوزیته بالا، از پمپهای مخصوص با طراحی مناسب استفاده کنید.
- قبل از استفاده از پمپ، ویسکوزیته سیال را بررسی کنید.
- به مشخصات فنی پمپ و محدوده ویسکوزیته آن توجه کنید.
عواقب عدم توجه به ویسکوزیته:
- آسیب به پمپ
- کاهش عمر مفید پمپ
- افزایش مصرف انرژی
- خطر نشت و آلودگی
مثال:
فرض کنید یک پمپ برای جابجایی آب با ویسکوزیته 1 میلیمتر مربع بر ثانیه طراحی شده است. اگر از این پمپ برای جابجایی روغن با ویسکوزیته 100 میلیمتر مربع بر ثانیه استفاده شود، پمپ با بار اضافی روبرو خواهد شد. این افزایش بار، فشار داخلی پمپ را بالا برده و در نهایت منجر به داغ شدن و آسیب به پمپ میشود.
6) یاتاقان پمپ، عاملی کلیدی در عملکرد پمپ
یاتاقانها در پمپ شناور و البته تمامی پمپها نقشی حیاتی ایفا میکنند و تضمینکننده عملکرد روان و بیوقفه آن هستند. این اجزای کوچک اما قدرتمند، اصطکاک را در حین چرخش شافت پمپ به حداقل میرسانند و به حفظ راندمان و طول عمر پمپ کمک میکنند.
اهمیت یاتاقانها در پمپ:
- کاهش اصطکاک: یاتاقانها با ایجاد یک سطح صاف و لغزنده، اصطکاک بین شافت و محفظه پمپ را به طور قابل توجهی کاهش میدهند. این امر به نوبه خود، منجر به افزایش راندمان پمپ، کاهش مصرف انرژی و سایش کمتر قطعات میشود.
- حفظ تراز: یاتاقانها شافت پمپ را در جای خود نگه میدارند و از انحراف و لرزش آن جلوگیری میکنند. تراز صحیح شافت برای عملکرد روان و بدون نقص پمپ ضروری است.
- جذب بار: یاتاقانها بارهای شعاعی و محوری وارده بر شافت پمپ را جذب میکنند و از آسیب دیدن سایر اجزای پمپ جلوگیری میکنند.
انواع یاتاقانهای مورد استفاده در پمپها:
- یاتاقانهای لغزشی: این نوع یاتاقانها از یک سطح لغزنده فلزی یا پلاستیکی برای ایجاد اصطکاک کم بین شافت و محفظه استفاده میکنند. یاتاقانهای لغزشی برای پمپهایی با سرعت کم تا متوسط مناسب هستند.
- یاتاقانهای غلتکی: این نوع یاتاقانها از تعدادی غلتک فلزی برای کاهش اصطکاک بین شافت و محفظه استفاده میکنند. یاتاقانهای غلتکی برای پمپهایی با سرعت بالا و بارهای سنگین مناسب هستند.
یاتاقان یا بلبرینگ، نقشی حیاتی در حفظ تعادل و تراز شفت پمپ ایفا میکند. این قطعه، گویی نگهبان شفت است و آن را در مسیر درست هدایت میکند. اما این نگهبان صبور، در برابر فشار و بار اضافی و همچنین کمبود روغن، صبر خود را از دست میدهد و تسلیم میشود.
شکست یاتاقان، تبعات ناخوشایندی به دنبال دارد. شفت و پروانه که تا به حال تحت نظارت یاتاقان نظم و انضباط را حفظ میکردند، از تعادل خارج میشوند و ارتعاشات ناخوشایندی در پمپ ایجاد میکنند. گویی پمپ به لرزه در میآید و از نظم و ریتم خود خارج میشود.
در این آشفتگی، پروانه پمپ به بدنه برخورد میکند و الکتروموتور نیز به لرزه میافتد. گویی پمپ در حال جان دادن است و دمای آن به طور غیرعادی بالا میرود.
هواگرفتگی پمپ و عدم مکش آب کافی
هواگرفتگی پمپ یکی از مشکلات رایج در سیستمهای آبرسانی است که میتواند باعث عدم مکش آب کافی و کاهش کارایی پمپ شود.
علل هواگرفتگی پمپ:
- وجود نشتی در اتصالات: شل بودن یا آسیب دیدن اتصالات لولهها به پمپ میتواند باعث ورود هوا به سیستم شود.
- سوراخ شدن یا ترک خوردن شیلنگها: وجود سوراخ یا ترک در شیلنگهای مکش و تخلیه میتواند باعث ورود هوا به سیستم شود.
- کاهش سطح آب در منبع: اگر سطح آب در منبع پایینتر از ورودی پمپ باشد، پمپ به جای آب، هوا را مکش میکند.
- وجود جرم و رسوب در سیستم: جرم و رسوب میتواند مسیر عبور آب را مسدود کند و باعث ایجاد مشکل در مکش آب توسط پمپ شود.
راه حلهای رفع مشکل هواگرفتگی پمپ:
- بررسی و رفع نشتی اتصالات: تمام اتصالات لولهها به پمپ را بررسی کنید و در صورت نیاز آنها را سفت کنید یا تعویض کنید.
- بررسی و تعویض شیلنگها: شیلنگهای مکش و تخلیه را به دقت بررسی کنید و در صورت وجود سوراخ یا ترک، آنها را تعویض کنید.
- کنترل سطح آب در منبع: مطمئن شوید که سطح آب در منبع به اندازه کافی بالا باشد و از ورودی پمپ پایینتر نباشد.
- جرمگیری سیستم: سیستم لوله کشی و پمپ را به طور کامل جرمگیری کنید تا مسیر عبور آب باز شود.
راهکارهای پیشگیرانه:
- انجام سرویس دورهای پمپ: به طور منظم پمپ را سرویس کنید تا از بروز مشکلات احتمالی مانند هواگرفتگی جلوگیری شود.
- استفاده از شیر یکطرفه: در مسیر ورودی پمپ از شیر یکطرفه استفاده کنید تا از برگشت آب و ورود هوا به سیستم جلوگیری شود.
- نصب لوله هواگیری: در قسمت بالای پمپ یک لوله هواگیری نصب کنید تا در صورت وجود هوا در سیستم، آن را خارج کند.
نکات مهم:
- قبل از شروع به کار بر روی پمپ، حتماً آن را خاموش کرده و برق آن را قطع کنید.
- از ابزار مناسب برای باز و بسته کردن اتصالات استفاده کنید.
- در صورت عدم آشنایی با نحوه رفع مشکل هواگرفتگی پمپ، از یک متخصص کمک بگیرید.
-
خطرات استفاده از منبع انبساط نامناسب در سیستم پمپ آب خانگی
منبع انبساط یا مخزن تحت فشار، جزئی جداییناپذیر از سیستم پمپ آب خانگی است که وظایف مهمی را بر عهده دارد. انتخاب منبع انبساط با ظرفیت مناسب، نقشی کلیدی در عملکرد صحیح و عمر طولانی پمپ آب ایفا میکند. در این متن، به بررسی خطرات استفاده از منبع انبساط نامناسب میپردازیم:
- روشن و خاموش شدن مکرر پمپ:
ظرفیت کم منبع انبساط، سبب میشود تا پمپ آب در طول زمان، به طور مداوم روشن و خاموش شود. این امر نه تنها عمر پمپ را کوتاه میکند، بلکه منجر به افزایش مصرف برق و ایجاد سر و صدای مزاحم نیز میشود.
- کاهش فشار آب:
در صورت کوچک بودن منبع انبساط، زمانی که آب قطع میشود، پمپ به سرعت آب مخزن را تخلیه میکند. این امر به افت فشار آب در سیستم و عدم کارایی صحیح آن منجر میشود.
- داغ شدن پمپ:
کاهش آب داخل محفظه پمپ، به دلیل تخلیه سریع منبع انبساط، سبب داغ شدن بیش از حد پمپ و در نهایت، آسیب به آن میشود.
- افزایش استهلاک پمپ:
روشن و خاموش شدن مکرر و همچنین داغ شدن پمپ، استهلاک آن را به شدت افزایش میدهد و عمر مفید آن را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
نتیجهگیری:
انتخاب منبع انبساط با ظرفیت مناسب، از بروز مشکلاتی نظیر روشن و خاموش شدن مکرر پمپ، افت فشار آب، داغ شدن پمپ و افزایش استهلاک آن جلوگیری میکند.
نکاتی برای انتخاب منبع انبساط:
- به ظرفیت پمپ آب و میزان مصرف آب در منزل خود توجه کنید.
- از یک متخصص برای انتخاب سایز مناسب منبع انبساط کمک بگیرید.
- از منابع انبساط باکیفیت و مرغوب استفاده کنید.
با انتخاب منبع انبساط مناسب، میتوانید از عملکرد صحیح و عمر طولانی پمپ آب خود اطمینان حاصل کنید.